Nieuwsberichten met het label 'Hantum':

Molenaar Marijn van Tilburg aan het woord voor Omrop Fryslân over de restauratie van De Hantumermolen. Hierbij de link naar het nieuwsbericht op Omrop Fyslân van 27 februari 2023. Foto: Timo Jepkema, Omrop Fryslân.

Nijsberjocht op Omrop Fryslan.

De restauratie van de Hantumermolen is bijna klaar. Afgelopen donderdag 16 februari werd de houten vijzel of schroef door werknemers van Molenbouwer Jellema uit Burdaard terug getakeld in de schroefbak. Zo kan deze poldermolen binnenkort weer doen, waar hij in 1880 voor gebouwd werd: water uit het Hantumerleech malen.

De stoere poldermolen onder Hantum is eigendom van de Stichting Monumentenbehoud Noardeast-Fryslân en heeft langer dan een jaar stilgestaan. In die periode werd in de werkplaats van Jellema in Burdaard niet alleen een nieuwe schroef gemaakt, maar is de molenromp en kap opnieuw met riet gedekt en werd het gevlucht (de wieken) en alle houtwerk geschilderd. Werkzaamheden en onderhoud waar niet alleen veel arbeidsuren, maar ook de nodige kosten aan vastzitten. Gelukkig is de Hantumermolen een Rijksmonument, zodat een groot deel van dat geld – in totaal zo’n € 125.000 – bijgedragen wordt door het rijk, de provincie Fryslân en de gemeente Noardeast-Fryslân. Het overige deel van de kosten – nog zo’n 35 % – werd door de Stichting bijeengezocht bij stichtingen en fondsen. Zo kreeg het stichtingsbestuur een bijdrage van de Meindersma-Sybenga Stichting, het Hendrik Muller fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Stichting TBI Fundatie, de Van Heloma Stichting, de Stichting Juckema Sideriusfonds, de Stichting Bouwcultuurfonds Friesland, het Dinamo Fonds en natuurlijk het Molenfonds van De Hollandsche Molen, waardoor de Hantumermolen er nu weer prachtig en – nog belangrijker – maalvaardig bij staat.

De oude schroef ligt nog op de mûnepôle naast de molen, zodat goed kan worden bekeken wat voor kunstwerk zo’n houten vijzel met twee gangen eigenlijk is. De Hantumermolen wordt bemalen door vrijwillig-molenaar Marijn van Tilburg uit Dokkum en als de molenwieken straks weer vrolijk hun rondes maken, bent u van harte welkom om een kijkje te nemen.

De onlangs gefuseerde en doorgestarte Stichting Monumentenbehoud Noardeast-Fryslân is volop bezig met restauraties aan haar monumenten. In Dokkum en Hantum worden de molens gerestaureerd en in Eanjum zal binnenkort ‘groot onderhoud’ plaatsvinden. De werkzaamheden gaan zeker tot begin 2023 duren.

Molen De Hoop voorlopig ‘peperbus’
Afgelopen vrijdag 30 september was het al vroeg een drukte van belang bij korenmolen ‘De Hoop’ op het Zuiderbolwerk in Dokkum. Een grote kraanauto van KTF uit Harlingen tilde eerst de schoren en staartbalk van de molen, waarna de buiten- en binnenroede gestreken werden. (Een molenaar spreekt altijd over twee roeden en niet over vier wieken). Met name de oude buitenroede (die vooraan in de askop gestoken zit) is een bijzonder exemplaar. Het is een meer dan 100 jaar oude ‘Potroede’ uit 1889! De gebroeders Pot uit Elshout aan de Kinderdijk waren destijds de eersten die ijzeren roeden konden maken door metalen platen aan elkaar te klinken. Deze roeden hielden het vaak meer dan honderd jaar vol, maar vele exemplaren zijn ondertussen vervangen door nieuwere stalen exemplaren. Het stichtingsbestuur zou de 133 jaar oude roede met productienummer 1558 graag willen behouden en straalbedrijf Van der Wal in Boazum gaat bekijken of de roede te restaureren is. De firma Vaags in Aalten gaat het ijzerwerk van de roede herstellen. Daarvoor werd de bijzondere molenwiek met een speciale ‘transporter’ naar de Woudpoort gereden en op een klaarstaande vrachtauto getild.

Ondertussen was bij de molen alles in gereedheid gebracht om de molenkap van de romp te tillen. Deze kap, met een gewicht van ruim 11.000 kilogram zonder de wieken en staart, is achter de molen getakeld, waar rietdekkers hem de komende weken van een nieuwe rietlaag kunnen voorzien. Op deze manier kan de stichting besparen op hoge steigerbouwkosten. Voorlopig heeft molen ‘De Hoop’ daarom een noodkap, waardoor hij er als een zogenaamde ‘peperbus’ of ‘doofpot’ uitziet. De werkzaamheden zullen tot begin 2023 duren, hoewel veel reparaties, zoals herstel van de stalen roede, in werkplaatsen elders moeten plaatsvinden. Het werk wordt uitgevoerd door ‘De Molenmakers’ van bouwbedrijf Hiemstra uit Tzumarum.

De restauratie van korenmolen ‘De Hoop’ kost in totaal zo’n 150.000 euro (exclusief BTW), mogelijk door bijdragen van Provincie Fryslân, Gemeente Noardeast-Fryslân en het Molenfonds (van De Hollandsche Molen) en diverse fondsen en instanties die door het stichtingsbestuur werden aangeschreven, zoals het Prins Bernard Cultuurfonds, de Stichting TBI fundatie, de Meindersma-Sybenga Stichting en het Hendrik Mullerfonds, de Stichting Zabawas, het Dinamofonds en het Bouwcultuurfonds. Zij zegden allemaal financiële steun toe voor dit project. Het Dokkumer Stadsfonds maakt het mogelijk de verlichting straks te vervangen door LED-verlichting.

Molen Hantumerleeg in nieuw jasje
Ook bij de Hantumermolen is al enige tijd drukte en activiteit. De molenmakers van Jellema uit Burdaard hebben een nieuwe schroef gemaakt voor deze stoere poldermolen, die bovendien van een nieuwe rietbedekking en verflaag wordt voorzien. Ondertussen is de rietdekker al begonnen met de werkzaamheden aan de kap van de molen, in dit geval wel vanaf een steiger rond de molen. Ook de kosten van deze restauratie – ruim 125.000 euro (exclusief BTW) – worden betaald door rijk, provincie en gemeente, aangevuld door bijdragen van diverse fondsen.

Voor de tweede keer in vrij korte tijd staan de molens van de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel in de gemeente Noardeast-Fryslân in de rouwstand. Nadat wij vorig jaar collega-molenaar Karel Jongsma verloren, overleed aan het begin van dit nieuwe jaar na een ernstige ziekte Oane Visser. Hij werd 77 jaar.

Nog niet zo lang geleden kreeg het verhaal van Oane Visser een plek in het ‘Groot Fries Molenboek’. Het interview ‘Als er water is, moet er gemalen worden’ met de zoon van de laatste watermolenaar van het Hantumerleeg vond al plaats in 2012.

Oane Visser werd geboren in 1944 als oudste zoon van poldermolenaar Dirk Visser en Geertruide Helder. Oane kwam als kleine jongen van vier op de mounepôle, die toen alleen te bereiken was via een smal voetpad door de weilanden vanaf Hantum.

Zijn vader was tot 1973 nog regelmatig op de molen te vinden, maar na de restauratie in ruilverkavelingverband in 1978 werd de molen vooral bemalen door zoon Oane als ‘vrijwillig’ molenaar. Oane was na de overdracht van de Hantumer molen aan de Stichting Monumentenbehoud Dongeradeel ook als ‘banenpooler’ in dienst van de stichting en knapte tal van karweitjes op in de Noordoost-Friese molens. Zijn timmerwerk in de vorm van onder andere veiligheidshekken, luiken en deuren was altijd voorzien van fraai afgewerkte randen en lijstjes en is nog op al onze molens te vinden. Oane Visser was een op-en-top mûne-man.

Maar Oane was ook een eigenzinnig en markant mens. Zijn uitspraken en stellingnames gingen meestal in tegen de gevestigde orde of de algemene opvatting. Zijn standpunten werden altijd deskundig onderbouwd, maar echt open voor andere meningen stond hij niet altijd. Ook op het internet wist hij zijn weg goed te vinden. Een koppige Fries in hart en nieren, met het Frysk dat hij schreef nog in de oude ‘stavering’.

Zo was Oane Visser een molenaar die het liefst rustig zijn eigen gang ging, ook op ‘zijn’ Hantumermolen in het Hantumerleeg. Een markant molenaar is niet meer. Wij wensen zijn familie en kinderen alle sterkte toe met het verlies van een bijzonder mens.